Vitamine D – Cholecalciferol
Natuurlijke bronnen:
Witte waterkers. Zonnebloemblaadjes. Kippelever en zalm. Tarwekiemen.
Boter, eidooier, yoghurt. Annottozaden.
Gist, visolien, levertraan van kabeljauw. D-3 en moederkoorn, een oplossing van door ultraviolet licht bestraald ergosterol in plantaardige olie. (in tegenstelling tot levertraan van kabeljauw bevat moederkoorn geen vitamine A).

Eigenschappen: Reguleert de absorptie en excretie van calcium en fosfor. Hierdoor regelt het de groei, verharding en herstel van de botten.

Vitamine D kan eveneens met behulp van zonlicht in de huid aangemaakt worden. Weinig zonlicht verhoogt de vitamine D-behoefte uit de voeding.

Deficiëntie-symptomen: 

• Slechte bot- en tandvorming, verweking van botten en tanden, onvoldoende absorptie van calcium, vasthouden van fosfor in nieren.
• Rachitis (Engelse ziekte, een deficientieziekte bij kinderen): kromme benen, misvormde gewrichten of botten (botontkalking), late ontwikkeling van de tanden, slappe spieren, lusteloosheid.
• Osteomalacie (beenverweking): spierslapte en spierkrampen, broze botten die makkelijk breken, pijnlijke ribben, onderrug, bekken en benen.

Kan gunstig werken op/bij:

Aandoeningen van het gezichtsvermogen, acne, alcoholisme, allergien, artritis, been of voetkramp, botbreuk, brandwonden, bronchitis, cataract (grijze staar), coeliakie (inheemse spruw), constipatie (verstopping), cystic fibrosis (mucoviscidosis), cystitis (blaasontsteking), diabetes (suikerziekte), doorliggen, eczeem, emfyseem, epilepsie, ettering van de tandkassen, galstenen, geelzucht, gewone verkoudheid, glaucoom (groene staar), gordelroos (herpes zoster), hoog cholesterol gehalte, ischias, kanker, karbonkel, koorts, kwashiorkor (ondervoedingsziekte), levercirrose, meningitis (hersenvliesontsteking), mondzweer, osteomalacie (beenverweking), osteoporose (atrofie van het skelet), ouder worden, overinspanning van de ogen, psoriasis, rachitis (engelse ziekte), reumatische koorts, rugpijn, slapeloosheid, stress, tetanie (voorbijgaande wondkramp), tuberculose, vaginitis, vermoeidheid, vlekken van Bitot, wormen, zwangerschap.

Gebruik:

• Vitamine D is effectiever als het wordt ingenomen met vitamine A (10 delen A op 1 deel D), choline (helpt toxiciteit voorkomen), vitamine C (helpt toxiciteit voorkomen), onverzadigde vetzuren, calcium, fosfor.
• Antagonisten zijn o.a. alcohol, cortisonachtige medicijnen, orale voorbehoedsmiddelen.
• Wisselwerking met medicijnen, vitaminen of mineralen:
• Middelen tegen stuipen,
• Barbituraten,
• Hydantoine,
• Primidone kan de uitwerking van op natuurlijke wijze verkregen vitamine D verminderen, zodat men het extra moet toevoegen om te voorkomen dat de botten verzwakken.
• Calcium (bij grote hoeveelheden),
• Diuretica, thiazide: vergroot de kans op hypocalcemie.
• Anti-maagzuurmiddelen met aluminium: vermindert de resorptie van vitamine D en de in vet oplosbare vitaminen A, E en K.
• Anti-maagzuurmiddelen met magnesium: kan een teveel aan magnesium in het bloed veroorzaken, vooral bij mensen met een gebrekkige nierfunctie.
• Calcitonine: vermindert de uitwerking van calcitonine bij de behandeling van hypocalcemie.

Cholestyramine: schaadt de resorptie van vitamine D. Toevoegingen kunnen nodig zijn. meer kans op onregelmatige hartslag.

Minerale olie: vergroot de vitamine D resorptie. Extra toevoegingen kunnen nodig zijn.

Vitamine D derivaten: de combinatie kan een verhoogde kans op toxiciteit geven.

Wisselwerking met andere stoffen:

Chronisch alcoholisme: put de vitamine D voorraad in de lever uit.

Dosering:

De Nederlandse gezondheidsraad adviseert dat 30 nmol/ltr of wat meer.
Dat is te laag.
Onderzoek heeft aangetoond dat boven 100 nmol/ltr in het bloed het beste is, dat is 4000 IE vitamine D.
Overigens blijkt dat 30 minuten in de zon op het strand de aanmaak in de huid 20.000 IE vitamine D veroorzaakt. Bij een teveel wordt dit in de huid ook weer ongedaan gemaakt.

Zonder enig probleem kan een volwassene 2000 IE per dag innemen. Daarnaast kan men via de voeding vitamine D krijgen:
100 gr zalm 450 IE
100 gr haring 800 IE
100 gr sardines uit blik 260 IE
Één eetlepel levertraan levert ongeveer 14.00 IE D, maar tegelijkertijd krijgt u 14.000 IE vitamine A binnen. Tijdens de zwangerschap kunt u dan beter een koffielepel (= 5cc) innemen. Tijdens de zwangerschap is vitamine A ook nodig. Een tekort veroorzaakt afwijkende kinderen. Een teveel ook maar dit ligt veel hoger en is vaak dan niet van natuurlijke oorsprong.

Waarschuwing:

Vitamine D-2 (ergo calciferol; plantaardige vorm) kan in het bijzonder bij kinderen giftig zijn wanneer ze in overmatig grote hoeveelheden wordt ingenomen; gedacht wordt hier aan een maandenlange dagelijkse dosis van 300.000 tot 800.000 I.E. voor volwassenen, of 30.000 tot 50.000 I.E. voor zuigelingen en kinderen. De giftigheid van vitamine D-3, de dierlijke vorm van vitamine D in levertraan van vissen, is daarentegen nog niet aangetoond.

De symptomen van een acute overdosis vitamine D zijn: overmatig urineren, verlies van eetlust, overgeven, diarree, duizeligheid, spierzwakte, misselijkheid, vermoeidheid en verkalking van het zachte weefsel van longen, hart en bloedvaten. Algehele malaise of depressiviteit kan eveneens voorkomen. Daarnaast bestaat een verhoogde kans op calciumneerslag in de lever, longen, nieren en maag.