Veel van de effecten van chronische stress zijn toe te schrijven aan de productie van de verschillende stresshormonen en neurotransmitters. Maar de stres reactie grijpt nog veel dieper in op ons functioneren. Het gebruik van onze genen ofwel ons DNA is sterk afhankelijk van stress
In iedere cel zit alle informatie op het DNA, dat verpakt is in de chromosomen. Iedere cel kan in wezen alles maken, maar in de praktijk gebruikt de cel slechts een gespecialiseerd deel van de genetische informatie. Haren groeien slechts op bepaalde plaatsen, maar in theorie zou overal in je lichaam haar kunnen groeien, wat gelukkig niet gebeurt. Dus zijn er aan- en uitknoppen op het chromosoom die bepalen wat een cel wel of niet doet.
Er zijn factoren die de informatie op stukjes DNA aan en uit kunnen zetten. Deze schakelaars heten transcriptiefactoren. Deze factoren hebben de regie over een groot aantal van onze eigenschappen en een transcriptiefactor bestuurt al gauw 150 genen. Behalve aan of uit regelt hij ook de sterkte van een activiteit.
Bij een chronische stressrespons, zoals bij een burn out, komen factoren vrij die aantoonbaar verhoogd in het bloed circuleren en die o.a. de NF-KappaB activiteit van cellen kan veranderen. Hierdoor verandert de balans van honderden genen in een klap. Deze veranderingen hebben effecten zowel op korte als lange termijn.
Behalve al deze ingrijpende veranderingen bij chronische stress zit er nog een andere fikse adder onder het gras.
De reactie op een stresssituatie wordt in het limbisch geheugen opgeslagen. Niet alleen de reactie op spanning, maar ook de associaties met de omgeving waarin die spanning werd beleefd, wordt opgeslagen. Heb je een chronische stress dan worden alle beelden in jouw leefomgeving geassocieerd met deze onprettige spanning. Hierdoor krijgen normale beelden uit je dagelijks leven een negatieve lading. Stel, op je werk heb je spanningen, maar als je op zondag zomaar voorbij je werkplek gaat, waar op dat moment niets aan de hand is, kun je toch een negatieve associatie met die omgeving krijgen en start een stressrespons.
Bij chronische stress ga je langzamerhand je hele leefomgeving hiermee negatief associëren en ook al valt de oorzaak van de stress weg, dan blijft de stress toch bestaan door de associatie met de beelden uit je dagelijks leven, die je nu een negatief gevoel geven, wat kan leiden tot een burn out. Het duurt dan ook heel lang om hiervan af te komen. Onze maatschappij met zijn Druk, Druk, Druk cultuur is dan ook niet zo fantastisch gezond.
