Normaliter staat alcohol niet in een positief voetlicht als het gaat om de gezondheid, maar er geldt een uitzondering. Onderzoek heeft namelijk uitgewezen dat matige consumptie van rode wijn een positief effect kan hebben op iemands gezondheid in de zin dat het zelfs preventief kan werken tegen een ernstige ziekte als kanker of Alzheimer, aldus FirstScience.

Polyfenolen: natuurlijke antioxidanten

Weergave van een molecuul resveratrol

De positieve werking van rode wijn wordt vooral toegeschreven aan één polyfenol genaamd resveratrol. Deze chemische verbinding ontstaat doordat de schillen en pitten van de druiven meegisten tijdens de bereiding van rode wijn. Bij de bereiding van witte wijn is die hoeveelheid te verwaarlozen doordat men bij witte wijn de schillen en pitten niet mee laat gisten.
Polyfenolen zijn zogenaamde antioxidanten. Dit zijn moleculen die in staat zijn om schadelijke vrije radicalen te neutraliseren, voordat die de kans krijgen om reacties aan te gaan met DNA, wat uiteindelijk kan leiden tot ongecontroleerde celdeling (kanker) of tot beschadiging van de verschillende eiwitstructuren in een cel.

Resveratrol en kanker
Onderzoekers van de University of Virginia (Charlottesville, VS) hebben ontdekt dat resveratrol een grote rol speelt bij het laten afsterven van kankercellen, doordat het de werking van de proteïne ‘nuclear factor-kappa B’ stopt. Deze proteïne is verantwoordelijk voor de voeding van de kankercel en activeert de genen die verantwoordelijk zijn voor het overleven van die cel. Bij toediening van resveratrol aan menselijke kankercellen bleek dat zij inderdaad massaal afstierven.

Studies aan het Fred Hutchinson Cancer Research Center (Seattle, VS) toonden verder aan dat het risico op prostaatkanker met de helft verminderd wordt als een man elke dag een glas rode wijn drinkt en dat het beschermde effect op zijn hoogst is tegen de meest agressieve vormen van deze kankersoort. Tevens kan het risico op endeldarmkanker met eenderde verkleind worden als rode wijn tenminste eenderde deel uitmaakt van de totale alcoholconsumptie in een week, zo bewees Deens onderzoek.

Resveratrol en de ziekte van Alzheimer
Bij de ziekte van Alzheimer is sprake van een achteruitgang van de psychische functies doordat de werking van de neuronen in de hersenen afneemt. De onderzoekers van het Gladstone Institute of Neurological Disease (San Francisco, VS) wilden weten hoe bepaalde ‘amyloïdebeta-eiwitten’, die zich ophopen in het hersenweefsel van Alzheimerpatiënten, deze neuronen doodden. Toediening van resveratrol zorgde er echter voor dat de immuniteitscellen van de hersenen niet reageerden op de prikkels van de kwade eiwitten, maar dat de neuronen gewoon met rust gelaten werden.

Gezonde hersenen hebben een dichtere structuur dan door Alzheimer aangetaste hersenen. Wetenschappers gaan nu ook onderzoeken of resveratrol een rol kan spelen bij de bestrijding van andere amyloïdebeta gerelateerde ziekten als Huntington en Parkinson. Studies aan het Institut national de la santé et de la recherche medicale (INSERM) te Parijs (Frankrijk) hebben al aangetoond dat resveratrol inderdaad bescherming zou kunnen bieden tegen de ziekte van Huntington.

Resveratrol en cardiovasculaire ziekten
Resveratrol kan daarnaast een positief effect hebben bij het voorkomen van hart- en vaatziekten, zo blijkt uit verschillende onderzoeken. Zo verminderen de flavonoïden, waarvan resveratrol er één is, het gehalte aan slecht (LDL) cholesterol, maar vermeerderen zij juist de hoeveelheid goed (HDL) cholesterol. Daarbij kan resveratrol zorgen voor een vertraging bij het vormen van bloedpropjes (die hart- en herseninfarcten kunnen veroorzaken) en verkleint het de kans op aderverkalking.

Rode wijn: het wondermiddel?

Zoals met alles geldt ook voor rode wijn: overdaad schaadt. Kortom, rode wijn en de resveratrol daarin vormen het wondermiddel in de geneeskunde. Twee tot drie glazen rode wijn verlagen de kans op allerlei ernstige, en soms ook ongeneeslijke, aandoeningen. Een studie in de British Medical Journal toonde namelijk aan dat wijndrinkers vaak een gezonder dieet hebben dan bierdrinkers. Een gezonde levensstijl is dus altijd aan te raden.
Is het dan de bedoeling dat we morgen allemaal naar de slijter gaan om liters rode wijn te hamsteren? Nee, zeer zeker niet. Weliswaar zorgt rode wijn niet voor een verzwakking van het immuunsysteem, zoals andere alcoholische dranken, maar mag men de andere, schadelijke, effecten van alcoholconsumptie niet uitvlakken. Zoals bij andere zaken geldt dus ook bij rode wijn: overdaad schaadt.