In iedere cultuur zijn er mensen in disbalans met hun gezondheid en in onze cultuur is dat zeker niet minder het geval. Door het vele zittende werk, de auto en het hangen op de bank is er vaak veel te weinig lichaamsbeweging en lijdt men vaak aan chronische stress. Uit deze disbalans komen veel aandoeningen voort zoals: hart- en vaatziekten, type 2 diabetes, obesitas, vermoeidheid, depressies, slapeloosheid en andere welvaartsziekten. Meestal kiest men voor het gebruik van medicijnen en beseft men niet dat wij zelf een directe invloed kunnen uitoefenen. Onze hersenen hebben een zeer dominante invloed op deze disbalans die wij in hoge mate zelf kunnen sturen. Concentratieoefeningen/meditatie, maar ook meer bewegen en sporten zijn van groot belang. Wat er tijdens deze processen gebeurt is haast onwaarschijnlijk, ongeveer alles in het lichaam verandert hierdoor, van hersenfuncties, hormonen, stofwisseling, tot zelfs het gebruik van onze genen.
Stress
Een belangrijke factor om te kunnen overleven is het reageren op gevaar en deze reactie wordt de stressrespons genoemd.
Men moet de stressrespons dan ook in zijn geheel bezien om hem te kunnen doorgronden, want behalve psychisch is deze respons ook sterk lichamelijk en is er zo’n sterke interactie tussen die twee dat ze niet te scheiden zijn.
Laten we dat dan maar eens doen. Bekijk de reactie op stress eens in zijn geheel, verbaas je nergens over, het is onverwachter dan je ooit zou kunnen vermoeden.
Als er gevaar wordt waargenomen komen onze hersenen in actie. Er wordt van alles geactiveerd en geproduceerd. Om een indruk te krijgen van de complexiteit noemen we hier slechts een gering aantal van de processen die op gang komen bij een stress respons.
In het deel van de hersenen waar onze gevoelens zitten, dat het limbisch systeem wordt genoemd, worden eerst emoties en angst aangemaakt. Dit gebeurt in een speciaal gebiedje, de amygdala. Er is een intensieve communicatie tussen deze amygdala en andere hersengebieden waardoor in de hypothalamus een reeks hormonen en neurotransmitters worden gevormd . Deze hormoonproductie stimuleert weer een ander hersengebied, de hypofyse, tot het maken van weer andere hormonen. Zo worden er opiumachtige verbindingen zoals endorfines gemaakt, maar ook hormonen die de bijnier stimuleren waardoor adrenaline vrijkomt. Een ander zeer belangrijk hormoon, het cortisol wordt ook door de bijnier gemaakt tijdens stress .
Deze stressreactie wordt de hypothalamus- hypofyse- bijnieras genoemd. Naast de hier genoemde hormonen en neurotransmitters worden nog een groot aantal andere verbindingen gevormd.
Adrenaline en cortisol samen met al die andere stoffen werken op het hele lichaam in en veranderen bijna alles. De ademhaling, de hartslag ( je hart klopt in je keel), de bloeddruk, het zweten (angstzweet, omdat je in je vluchtreactie veel warmte produceert en dus moet koelen). De blaas trekt samen (in je broek doen van angst), want als je een liter urine kwijt bent, ben je een kilo lichter en ren je sneller). Insuline, waardoor je metabolisme verandert, maar ook de afweer en ontstekingsreacties. Normaal gedrag verandert in agressie of verstarring. Eenvoudiger gezegd, een stressreactie verandert alle lichaamsfuncties.
Figuur 1 De stressreactie
Cortisol en adrenaline geven in eerste instantie een verdedigingsreactie, waarbij het inschatten van het risico belangrijk is om de actie te sturen. Maar deze stoffen zorgen in tweede instantie ook weer voor herstel en het opslaan van het resultaat in het geheugen.
De stressreactie is zeer heftig, maar herstelt snel weer als het gevaar geweken is. Hoe heftig ook, torenhoge bloeddruk, hyperventileren en een absurd hoge hartslag, als het maar even is, kunnen zij totaal geen kwaad. Al miljoenen jaren werkt deze reactie perfect voor alles wat pootjes heeft op aarde. De stressreactie is, al die miljarden jaren dat er leven bestaat, gekoppeld aan het waarnemen van gevaar, maar stopt weer als het gevaar geweken is. Door de recente ontwikkeling van de cortex hebben wij echter een bewustzijn gekregen, niet alleen van onszelf maar ook van de tijd.
Het bewustzijn van tijd heeft ook een effect op de stressrespons. Waar vroeger alleen het directe gevaar de reactie startte, kwam er nu een tweede startpunt bij vanuit ons denken. De zorgen voor morgen genereren nu al stress, zonder dat het probleem zich heeft voorgedaan. Maar na morgen is er weer morgen en zo ontstaat de chronische stress. Naast de korte, geheel gezonde stresspieken die met reëel gevaar verbonden zijn, hebben wij er nu de chronische stress bij gekregen die gestuurd wordt door al dan niet reële zorgen en gedachten.
Bij chronische stress is dezelfde verandering er ook, maar hij stopt niet meer. Wij zijn dan niet meer in rust maar chronisch in een alerte, verdedigende toestand. Bloeddruk, ademhaling, afweersysteem, metabolisme, alles is en blijft anders.
Is dat Gezond?
Je mag het zelf zeggen.
Vind ik leuk:
Vind-ik-leuk Laden...
Gerelateerd
