Mensen die veel koolhydraten (granen, brood, pasta, rijst) en suikers (snoep, gebak, frisdrank) eten, hebben meer kans om dement te worden of geheugenverlies te ontwikkelen. Vetten en eiwitten lijken juist te beschermen tegen achteruitgang van de hersenfunctie. De verklaring daarvoor ligt in het hormoon insuline (dat glucose in de cel brengt voor de aanmaak van energie) en vooral in insulineresistentie, het ongevoelig worden van de cellen voor insuline. Insulineresistentie is het voorstadium van diabetes en wordt onder meer veroorzaakt door te veel koolhydraten en suikers, een gebrek aan antioxidanten, een gebrek aan beweging, slaaptekort, ontsteking, enz.
Glucose is zo belangrijk voor de hersenen dat hersencellen glucose kunnen opnemen zonder tussenkomst van insuline. Tot voor kort ging men er daarom van uit dat hersencellen ongevoelig waren voor insuline. In recente onderzoeken is echter aangetoond dat de hersencellen wel degelijk insulinereceptoren hebben en dat ze insuline nodig hebben voor het uitvoeren van verschillende hersenfuncties, zoals het geheugen. Insuline helpt de hersencellen met elkaar communiceren.
Ook hersencellen kunnen resistent worden voor insuline, doordat hun insulinereceptoren geblokkeerd worden. Bij ziektebeelden zoals de ziekte van Alzheimer vindt men geblokkeerde insulinereceptoren in de hersenen. In vergevorderde stadia van alzheimer is nog slechts 20% van de insulinereceptoren actief. Alzheimer wordt daarom vaak diabetes type 3 genoemd.
In tegenstelling tot wat je zou denken is snoep en gebak niet veel ongezonder dan brood en pasta. Wie veel koolhydraten eet heeft 89% meer kans op dementie en wie veel suiker eet 51% (in dit onderzoek). Men gaat er nog altijd ten onrechte van uit dat ongeraffineerde graanproducten gezond zijn, maar dat is helemaal niet zo. Ze verhogen de bloedsuikerspiegel even veel als suikers. Vooral de glutenbevattende granen blijken een ongunstig effect te hebben op lichaam en geest. De mens is niet gemaakt om granen te eten, maar granen vormen wel het hoofdbestanddeel van ons huidige voedingspatroon.
De belangrijkste leveranciers van koolhydraten en suikers – granen en graanproducten – schrappen uit je voedingspatroon is één van de beste dingen die je kan doen voor je lichamelijke en geestelijke gezondheid. Andere maatregelen die je kan nemen om je hersenfunctie tot op hoge leeftijd te behouden: weinig eten, niet te veel vlees en dierlijke producten, veel groenten, fruit en noten, veel omega-3 vetzuren (vis, noten en zaden), veel flavonoïden en antioxidanten (plantaardig voedsel, groene thee, kruiden en specerijen), voldoende vitaminen en mineralen en veel bewegen.
Roberts RO, Roberts LA, Geda YE et al. Relative intake of macronutrients impacts risk of mild cognitive impairment or dementia. J Alzheimers Dis. 2012 Jan 1;32(2):329-39.
Brain insulin resistance may exacerbate Alzheimer’s progression. Researchers call it “Type III” diabetes. Duke Med Health News. 2012 Sep;18(9):4-5.
